Regulacje dotyczące zmian w dyrektywie miodowej! Unia zaostrzy przepisy?

Unia zmiany

Ilustracja: Martyna Walerowicz

Niska jakość importowanego do Unii Europejskiej miodu rujnuje zaufanie konsumentów do tego produktu i jest jednym z powodów znaczącego spadku sprzedaży miodu w Polsce. Brak jasnej informacji na opakowaniach dotyczącej pochodzenia oraz metod produkcji i przetwarzania wprowadza konsumentów w błąd i wpływa negatywnie na producentów. Parlament Europejski opracował propozycje zmian, ograniczających oszustwa, m.in. system kontroli łańcucha dostaw miodu, umożliwiający śledzenie pochodzenia produktu.

Właściwości prozdrowotne miodu oraz innych produktów pszczelich pozwalają na wykorzystanie ich w profilaktyce wielu schorzeń. Jednak aby mogły wykazywać się skutecznym działaniem profilaktycznym, muszą charakteryzować się wysoką jakością, która pozwala zagwarantować ich biologiczną aktywność.

Jak wynika z raportu opublikowanego w marcu 2023 r. przez COPA COGECA, europejską organizację zrzeszającą rolnicze związki zawodowe i organizacje spółdzielcze – w tym pszczelarskie, aż 46% miodów importowanych do Europy to miody zafałszowane. Takie zjawisko ma negatywny wpływ na rodzime pszczelarstwo, które nie jest w stanie konkurować cenowo z fałszowanym miodem importowanym, a także podważa wiarygodność europejskich pszczelarzy w oczach konsumentów.

Nad czym pracowano?

Warto wspomnieć, że obecny stan prawny opisany w obowiązującej od ponad 20 lat dyrektywie 2001/110/WE, określający jakość handlową miodu wprowadzanego na rynek UE i poszczególnych państw członkowskich, dalece odbiega od aktualnych możliwości ochrony rynku miodu przed fałszowaniem. Konieczne zatem stało się rozpoczęcie prac, prowadzących do zmiany niektórych zapisów wspomnianej dyrektywy miodowej.

Proponowane regulacje dotyczące zmian w dyrektywie miodowej 2001/110/WE

Poprawki uwzględnione w tekście przyjętym przez Parlament Europejski do negocjacji trójstronnych.

Poprawki przyjęte w mandacie Rady Europejskiej do negocjacji trójstronnej.

STANOWISKO

Nr poprawki	Parlament Europejski	VS	Rada Europejska Rada Unii Europejskiej	Wyjaśnienie
Popr. (PE) 21	Wprowadzenie systemu identyfikacji pszczelarza oraz podmiotów wprowadzających miód do obrotu.			POPRAWKA BARDZO WAŻNA Traceability – identyfikowalność. Wprowadzenie obligatoryjnego systemu identyfikacji pszczelarza oraz podmiotów wprowadzających miód do obrotu, umożliwi tworzenie sytemu śledzenia surowca w całym łańcuchu dostaw, co pozwoli znacząco ograniczyć proceder fałszowania miodu.
Popr. (PE) popr. 5	Określają dozwolony poziom filtracji miodów.			POPRAWKA WAŻNA Mikrofiltracja miodów, stanowi nadmierną ingerencję w naturalne właściwości miodu, zmniejsza widmo pyłku kwiatowego, pogarszając właściwości miodu, co ułatwia proces fałszowania.
Popr. (PE) popr. 7	Zakazują procesu próżniowego odparowania miodu.			POPRAWKA WAŻNA Proces próżniowego odparowywania wody z miodu, powoduje jego degradację, poprzez obniżenie ilości związków aromatycznych i enzymatycznych. Ułatwia proces fałszowania.
Popr. (PE) 59	Wskazanie procentowe z przodu etykiety, krajów pochodzenia miodu od największej wartości z tolerancją 5%.		Wskazanie procentowe z przodu etykiety, krajów pochodzenia miodu od największej wartości z tolerancją 5%.	POPRAWKA ZGODNA Wskazanie kraju lub krajów pochodzenia w kolejności malejącej z przodu opakowania, z wartościami procentowymi, z tolerancją 5%
Popr. (PE) popr. 24	Na opakowaniach poniżej 30 g miodu, kraje pochodzenia mogą być wskazane przy użyciu kodu kraju.		Na opakowaniach poniżej 30 g miodu, kraje pochodzenia mogą być wskazane przy użyciu kodu kraju.	POPRAWKA ZGODNA Zbieżne stanowisko (PE) i (RE) W przypadku opakowań o masie mniej niż 30 g miodu, nazwy krajów pochodzenia mogą być zastąpione na etykiecie przy użyciu międzynarodowego kodu kraju ISO3166-1 alfa-2.
Popr. (PE) 56	Wprowadzenie wspólnych metod laboratoryjnych dla śledzenia pochodzenia miodu.		Wprowadzenie wspólnych metod laboratoryjnych dla śledzenia pochodzenia miodu.	POPRAWKA ZGODNA Zbieżne stanowisko (PE) i (RE) Uprawnienia KE do przyjęcia aktów ustanawiających zharmonizowane metody określania autentyczności i dokładnego pochodzenia miodu. Metody laboratoryjne mają pomóc władzom w śledzeniu pochodzenia miodu.

Postęp i dynamika zmian zachodzących w codziennym życiu sprawiły, że pewne zapisy legislacyjne utraciły przymioty spełniające przypisane im cele i wymagają korekty lub zasadniczych zmian.

Korzyści dla pszczelarza i konsumenta

Choć proponowane zmiany mogą wzbudzać początkowo niepokój, to jednak po głębszej analizie można dostrzec ich wymierne korzyści. Nowe regulacje zapewnią:

Budowanie jasnej strategii „od pola do stołu”.
Wzmacnianie wiarygodności pszczelarza jako producenta naturalnej, zdrowej żywności.
Ochronę i wzmacnianie znaczenia pszczelarstwa europejskiego oraz krajowego.
Wzmacnianie zasad zrównoważonej konkurencji.
Tworzenie przejrzystych zasad w zakresie rynkowego obrotu miodem i produktami pszczelimi.
Ochronę konsumentów miodu i produktów pszczelich przed wyrobami o wątpliwej jakości.
Wyeliminowanie nieuczciwych praktyk w zakresie fałszowania miodu i produktów pszczelich.

Podejmowane działania mają na celu ochronę europejskiego pszczelarstwa, jak również wzmocnienie europejskiego rynku miodu i produktów pszczelich. Jednak przede wszystkim powinny chronić konsumentów, upatrujących w produktach pszczelich szansy na zdrowe życie.

Co osiągnięto?

Wczoraj (30.01.2024) negocjatorzy z Parlamentu i Rady osiągnęli tymczasowe porozumienie polityczne w sprawie zaktualizowanych przepisów dotyczących składu, nazwy, etykietowania i prezentacji niektórych środków spożywczych. Po zawarciu porozumienia sprawozdawca Alexander Bernhuber (PPE, Austria) stwierdził:

– Dzisiaj jest dobry dzień na bardziej przejrzyste etykietowanie. Szczególnie cieszę się, że podjęliśmy działania mające na celu przeciwdziałanie oszustwom związanym z miodem. W przyszłości na przednich etykietach trzeba będzie wyraźnie podawać kraje pochodzenia również mieszanek miodowych. Stwierdzono także potrzebę wprowadzenia unijnego systemu identyfikowalności miodu. Inicjatywy te pozwolą lepiej informować konsumentów, a zarówno pszczelarze, jak i konsumenci będą lepiej chronieni przed sfałszowanym miodem.

Zmiana „dyrektyw śniadaniowych” przez Parlament Europejski ma na celu pomóc konsumentom w podejmowaniu świadomych i zdrowszych decyzji dotyczących produktów rolno-spożywczych, w tym miodu. Porozumienie musi jeszcze zostać przyjęte przez Parlament i Radę, po czym nowe prawo zostanie opublikowane w Dzienniku Urzędowym UE i wejdzie w życie 20 dni później. Kraje UE będą miały obowiązek stosować nowe przepisy dwa lata po wejściu w życie.

Zamów prenumeratę czasopisma "Pasieka"