NEWS:

Ósmy obcy pasażer nosema

osypana rodzina pszczela

Zdjęcie: Freepik

Przedstawiamy skrót wykładu „Ósmy obcy pasażer Nosema”, który zaprezentowała dr weterynarii Anna Gajda podczas Naukowej Konferencji Pszczelarskiej dla otoczenia społeczno-gospodarczego „Nauka praktyce”.

Na początku wykładu naukowczyni podzieliła się smutnymi przemyśleniami dotyczącymi zbierania danych na temat zimowych strat rodzin pszczelich. Nasi czytelnicy zapewne pamiętają, że co roku zachęcamy do wypełniania ankiety na ten temat, przygotowanej przez stowarzyszenie COLOSS. Informacje o tej inicjatywie nie pojawiają się tylko u nas, lecz także w każdym czasopiśmie pszczelarskim i mediach społecznościowych. Tymczasem, mimo szeroko zakrojonej akcji promującej dzielenie się danymi ze swoich pasiek, wypełnia ją poniżej 1% pszczelarzy. A szkoda, bo takie badania pomagają zrozumieć skalę zjawiska i opracować odpowiednie działania.

Jak wynika ze wszystkich przeprowadzonych do tej pory ankiet COLOSS zimowe straty rodzin pszczelich w Polsce wynoszą powyżej 10%. Najczęściej za osypanie się owadów odpowiadają choroby – i tutaj jak zwykle warroza wiedzie niechlubny prym. Jednak w ostatnich latach na podium winowajców, zaraz za liderem, znalazła się nosemoza typu C.

Choroba ta powoduje skrócenie życia pszczół, zmniejszenie gruczołów gardzielowych, upośledza gromadzenie białek w ciele tłuszczowym, zaburza także funkcjonowanie ciał przyległych (corpora allata)[1]. Choroba przyspiesza wejście pszczół robotnic w fazę zbieraczki, co też powoduje ich szybsze starzenie się i zużywanie.

W przeciwieństwie do „klasycznej” nosemozy typu A, w której pojawia się biegunka, nosemoza typu C nazywana jest suchą, ponieważ przebiega bezobjawowo. Nie pojawiają się żadne ewidentne symptomy, które mogłyby naprowadzić pszczelarza na trop tego, z czym się mierzy. Choroba przebiega w czterech etapach:

  1. Ta faza jest bezobjawowa. Od wiosny do wczesnej jesieni zakażone rodziny wyglądają jak niezakażone.
  2. W fazie drugiej następuje wyrównanie siły rodziny. Dzieje się to jesienią i zimą, gdy ilość czerwiu w gnieździe jest najmniejsza, jednak porażonej w rodzinie matka desperacko chce wyrównać straty pszczół (do których już teraz doprowadza choroba) i nie przerywa czerwienia. Wtedy ilość czerwiu jest większa niż zwykle o tej porze roku.
  3. W fazie trzeciej, która ma miejsce kolejnej wiosny, następuje tzw. fałszywe ozdrowienie. Próbująca wyprzedzić chorobę matka zaczerwia prawie każdą ramkę.
  4. W fazie czwartej wyczerpana królowa przestaje składać jajeczka i jesienią lub kolejną wiosną rodzina się osypuje. W gnieździe znajduje się matka otoczona garstką pszczół i dużo plastrów z pokarmem. Bywa, że rodziny, które na pierwszy rzut oka są silne, nagle słabną i zamierają.

Badania wskazują, że pasożyt może zabijać już po ośmiu dniach od zakażenia pszczoły. Jednakże cała rodzina nie wykaże objawów aż do fazy czwartej. Ponieważ choroba jest bezobjawowa, należy regularnie sprawdzać laboratoryjnie, czy w naszych pasiekach nie pojawiła się nosemoza – zwłaszcza mając świadomość że stała się ona, zaraz po warrozie, drugą najpopularniejszą przyczyną śmierci pszczół.

Jak obniżyć ryzyko pojawienia się choroby?

Czytaj także: Różnice w budowie zasklepu czerwiu i wosku

Mniejsza śmiertelność pszczół i rzadsze porażenia chorobą jest w pasiekach, w których pszczelarze utrzymują w rodzinach dobrą higienę, poprzez częstą i dużą wymianę plastrów starych na węzę, dezynfekcję, zabezpieczenie poideł (nie może znajdować się na drodze loty pszczół) i wymianę wody. Dzięki temu w rodzinie jest mniej spor, z którymi mogą mieć kontakt młode pszczoły. Każdej wiosny warto przesiedlać rodziny do zdezynfekowanych uli, a w trakcie trwania sezonu pszczelarskiego systematycznie wymieniać plastry na węzę w taki sposób, by jesienią nie ostał się w ulu żaden z poprzedniej zimy. To ważne, bo usuwając plastry, usuwa się spory. Oczywiście przenoszenie plastrów między rodzinami, w której chociaż jedna jest chora, jest wykluczone. To samo tyczy się podawania zdrowym pszczołom pokarmu z rodzin, które się osypały. Pasiekę należy prowadzić tak, by nie dopuszczać do rabunków. Standardem powinno być także dezynfekowanie sprzętu używanego w zakażonej rodzinie.

Zabezpieczeniem przed roznoszeniem chorób jest też rozstawianie uli w pasiece w sporej odległości od siebie i malowanie na różne kolory oraz wzory, by ułatwiać zbieraczkom powroty do własnego ula, co przeciwdziała błądzeniu. Poleca się też wymienić matkę na zdrową, ze sprawdzonej hodowli.

Dezynfekowanie sprzętu zawsze zaczyna się od mechanicznego oskrobania, a dopiero później można go opalać (w przypadku uli drewnianych) lub dezynfekować chemicznie (korpusy z tworzyw sztucznych). Oczywiście czyścimy i dezynfekujemy też dłuta, odzież itd. W przypadku sprzętu z tworzyw sztucznych można użyć przynajmniej 1% roztworu podchlorynu sodu lub 2–5% roztworu ciepłej sody kaustycznej, którą po użyciu należy zneutralizować wodą z octem (proporcja 2 łyżki octu 10% na 1 l wody) i opłukać w wodzie.  

Czytaj także: Genetyczne bingo

Odkażanie plastrów po nosemozie można wykonać za pomocą 80% kwasu octowego lub kwasu octowego lodowatego (to czysty kwas octowy). Taką dezynfekcję wykonujemy tylko na świeżych plastrach – stare trzeba po prostu usuwać. Maksymalnie 10 młodych plastrów wkłada się do szczelnych pojemników, a nad nimi umieszcza się chłonny materiał nasączony 180 ml 80% kwasu octowego.  Procedura trwa siedem dni. Temperatura, w której przeprowadzany jest zabieg, nie może spaść poniżej 17°C. Po dezynfekcji plastry wietrzymy kilka dni.

Stopień porażenia rodzin nosemozą zmniejsza się w rodzinach, w których stosuje się leczenie kwasem szczawiowym (oczywiście podanym w lekach weterynaryjnych) przeciwko warrozie.

Jeszcze raz podkreślmy, że ponieważ nosemoza typu C przebiega bezobjawowo, należy systematycznie wysyłać próbki do badań z osypów zimowych pod kątem badania tej choroby. Najlepiej co roku.

[1] Corpora allata według „Anatomii i fizjologia pszczoły miodnej” Anety Stracheckiej i Martyny Walerowicz to części układu retrocerebralnego (współczulnego układu nerwowego), które razem z ciałami kardialnymi (corpora cordiaca) pełnią kluczową funkcję w kontrolowaniu zachowania pszczół i ich fizjologii. Corpora allata produkują hormony juwenilne, odpowiadające za rozród i rozwój pszczoły, wylinkę czy dojrzewanie jaj.

 Zamów prenumeratę czasopisma "Pasieka"

z Polski


z Polski

30-06-2025, Wielińska Agnieszka - avatar Wielińska Agnieszka

„Szare pszczoły” – recenzja książki

z Polski

09-05-2025, Kobiałka Teresa  - avatar Kobiałka Teresa

Maj bez kosiarki

z Polski

03-04-2025, Wydawnictwo Pasieka - avatar Wydawnictwo Pasieka

Wypełnij ankietę COLOSS

z Polski

02-12-2024, Kobiałka Teresa  - avatar Kobiałka Teresa

W Polsce przybywa pasiek

z Polski

13-10-2024, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Unijne wsparcie pszczelarzy na 2025  

z Polski

01-10-2024, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Tarnów - kradzież pszczół

z Polski

12-08-2024, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Dofinansowanie do węzy

z Polski

09-08-2024, Wielińska Agnieszka - avatar Wielińska Agnieszka

Europejski Konkurs Miodu 2024

z Polski

26-07-2024, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Rolnik skazany za wytrucie pszczół

z Polski

08-07-2024, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Porady: Kremowanie miodu

z Polski

05-07-2024, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Porada – lipcowe odkłady

z Polski

04-07-2024, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

„Pasieka” wspiera PLLuM!

z Polski

25-06-2024, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

O świcie matki

z Polski

21-06-2024, Szymański Emil Mariusz - avatar Szymański Emil Mariusz

Problemy z refundacjami pszczelarskimi - analiza

z Polski

18-06-2024, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Bezpłatne badanie węzy

z Polski

06-06-2024, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Youtuber kontra firma Lyson

z Polski

15-05-2024, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Jaja jako narzędzie oceny sytuacji w ulu

z Polski

07-05-2024, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Czy nasze etykiety są zgodne z prawem?

z Polski

24-04-2024, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Kontrola miodów 2024 – znowu dużo kar

z Polski

24-04-2024, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Kradzież uli w Dobrczu

z Polski

23-04-2024, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Żar w podkurzaczu gaśnie. Co robić?

z Polski

11-04-2024, Kobiałka Teresa  - avatar Kobiałka Teresa

Apilandia w nowej odsłonie

z Polski

03-04-2024, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Szerszeń azjatycki - blisko Polski

z Polski

26-03-2024, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Szop pracz – zagrożenie dla pasiek?

z Polski

12-03-2024, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Konradów – kradzież uli

z Polski

04-03-2024, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Najlepsze polskie miody zostały wybrane!

z Polski

01-03-2024, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Jak wybrać miejsce pod pasiekę?

z Polski

28-02-2024, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

O balsamie pyłkowym

z Polski

14-02-2024, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Święty Walenty patron… pszczelarzy?

z Polski

19-01-2024, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Pasieka gra z WOŚP!

z Polski

18-01-2024, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Mead Madness Cup 2024!

z Polski

17-01-2024, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Miód odsklepinowy – kwestie prawne

z Polski

09-01-2024, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Matka czy królowa? Wyniki ankiety

z Polski

20-12-2023, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Dofinansowania dla lubelskich pszczelarzy

z Polski

15-12-2023, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

61. Naukowa Konferencja Pszczelarska 

z Polski

09-11-2023, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Dofinansowania dla pszczelarzy na 2024 r.

z Polski

27-10-2023, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Historia pewnego pszczelarskiego zdjęcia

z Polski

28-09-2023, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Pszczoły dla Afryki

z Polski

25-09-2023, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Festiwal Kultury Pszczelarskiej

z Polski

20-09-2023, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Wielka Aukcja dla Pszczół

z Polski

18-09-2023, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Umyślne podpalenie pasieki w Marysinie

z Polski

12-09-2023, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Będą zmiany na etykietach z miodem

z Polski

11-09-2023, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Zadrzechnia i pszczoła miodna

z Polski

18-08-2023, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Przepis na miód pitny

z Polski

09-08-2023, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Finansowa pomoc dla pszczelarzy 2023

z Polski

31-07-2023, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Karczowiska po raz XIX

z Polski

26-07-2023, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Pszczołobójstwo

z Polski

25-07-2023, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Już za chwilę – Apimondia!

z Polski

11-07-2023, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Trzy przepisy na letnie napoje z miodem

z Polski

11-07-2023, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Zostań Mecenasem Pszczół

z Polski

04-07-2023, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Pszczoły Karpackie – nasi dobrodzieje

z Polski

28-06-2023, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Pasieka edukacyjna w Harmężach

z Polski

28-06-2023, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Lot trzmiela przerwał jazdę

z Polski

20-06-2023, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Kurs „Rzeczoznawca chorób pszczół”

z Polski

15-06-2023, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Schwytano złodzieja miodu

z Polski

12-06-2023, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Film „Rój” – wolność to iluzja

z Polski

05-06-2023, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Wrocław sieje łąki – edycja 2023

z Polski

31-05-2023, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Co dalej ze strzelnicą w Łukowie?

z Polski

29-05-2023, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Jak niezapominajka puszcza oczko

z Polski

23-05-2023, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Liczba uli w Unii Europejskiej

z Polski

23-05-2023, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Kampania społeczna Podziękuj Pszczole

z Polski

22-05-2023, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Spadek cen miodu

z Polski

19-05-2023, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Almette sieje łąki

z Polski

19-05-2023, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Hotel dla murarek obok Muzeum Zamoyskich

z Polski

12-05-2023, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Piknik Rodzinny – Dzień Pszczoły

z Polski

10-05-2023, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Światowy Dzień Pszczół w Wadowicach

z Polski

08-05-2023, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

We Wrocławiu o miodzie

z Polski

05-05-2023, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Pszczelarzu wypełnij ankietę!

z Polski

19-04-2023, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Strzelnica w Łukowie zdewastowana

z Polski

18-04-2023, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Z Ukrainy napływa miód techniczny

z Polski

17-04-2023, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Nie każdy niedźwiedź kocha miód?

z Polski

04-04-2023, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Martwe pszczoły na chodniku w Lublinie

z Polski

31-03-2023, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Pamiętaj o zgłoszeniu wymiany matek!

z Polski

24-03-2023, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Bee Press Photo 2023

z Polski

14-02-2023, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Pieniądze na ochronę zapylaczy

z Polski

27-01-2023, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Rekord pszczelarek

z Polski

27-01-2023, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Ósmy obcy pasażer nosema

z Polski

13-01-2023, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Polska pomaga libańskim pszczelarzom

z Polski

09-01-2023, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

W Inwałdzie skradziono ule

z Polski

05-01-2023, Kobiałka Teresa  - avatar Kobiałka Teresa

60 Naukowa Konferencja Pszczelarska

z Polski

20-12-2022, Kobiałka Teresa  - avatar Kobiałka Teresa

Profesor Jerzy Woyke nie żyje

z Polski

13-12-2022, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Zwiększenie dopłat do rodzin pszczelich

z Polski

13-12-2022, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Zwycięzca konkursu o 5000 zł

z Polski

06-12-2022, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Europejskie pszczelarstwo tkwi w kryzysie

z Polski

05-12-2022, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Intensywnie działają dla pszczół

z Polski

21-11-2022, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Skradziono całą pasiekę

z Polski

15-11-2022, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Malenin – skradziono rodziny pszczele

z Polski

03-11-2022, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Mead Madness Cup 2023

z Polski

17-10-2022, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

W Rudnie spłonęły pszczoły

z Polski

27-09-2022, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Blada pszczoła w ulu

z Polski

21-09-2022, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Pszczela żałoba po królowej Elżbiecie

z Polski

20-09-2022, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Kradzież uli w Starych Lipinach

z Polski

30-08-2022, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Beczki pełne syropu skusiły pszczoły

z Polski

29-08-2022, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Święto polskich pszczelarzy

z Polski

29-08-2022, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Rekordowa sprzedaż cukru

z Polski

19-08-2022, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Dentsu zbiera miód

z Polski

17-08-2022, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Konsorcjum pszczelarskie w Kluczborku

z Polski

12-08-2022, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Miodowy odcisk palca

z Polski

09-08-2022, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Pasieka Sosenka okradziona!

z Polski

03-08-2022, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Zostań pszczelarzem roku!

z Polski

03-08-2022, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Parafina w wosku

z Polski

21-07-2022, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Ule z recyklingu… po raz kolejny!

z Polski

21-07-2022, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Pszczoły zjadają maliny

z Polski

20-07-2022, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Wypadek przez pszczołę?

z Polski

14-07-2022, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Kradzież pasieki w Bogatyni

z Polski

08-07-2022, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Przychodzi pszczoła do lekarza... 

z Polski

08-07-2022, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Miedziowe pszczoły!

z Polski

13-06-2022, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Dwa miliony dla pszczelarzy

z Polski

07-06-2022, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Rajd rowerowy „Od pasieki do pasieki”

z Polski

02-06-2022, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Światowy Dzień Pszczół w Otwocku

z Polski

31-05-2022, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Ktoś zniszczył 120 uli

z Polski

30-05-2022, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Elektryzująca gadka roślin

z Polski

30-05-2022, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Piknik Przyjaciele pszczół

z Polski

26-05-2022, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Perfidne zniszczenie uli

z Polski

25-05-2022, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Światowy Dzień Pszczół w Banku Pekao

z Polski

18-05-2022, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Kradzież uli w Goniczkach

z Polski

11-05-2022, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Kurs pszczelarski w Wilanowie

z Polski

04-05-2022, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Kradzież uli w Ludźmierzu

z Polski

04-05-2022, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Chronić pszczoły – racjonalnie

z Polski

26-04-2022, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Praca dla pszczelarzy z Ukrainy

z Polski

19-04-2022, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Nowa sztuczka fałszerzy miodu

z Polski

25-03-2022, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

6081 zł dla Ukrainy!

z Polski

18-03-2022, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Złapano zabójcę pszczół

z Polski

18-03-2022, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Świetne inicjatywy w Sosnowcu

z Polski

18-03-2022, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

W Sosnowcu budzą pszczoły

z Polski

Czym jest e-Prenumerata? e-Prenumerata to pełny dostęp do książek i numerów czasopisma „Pasieka” w aplikacji mobilnej oraz w serwisie w www.pasieka24.pl Wszystkie numery czasopisma „Pasieka” oraz książek w „Biblioteczce...

Prenumerata „Pasieki” Czasopismo „Pasieka” to pismo dla pszczelarzy z pasją. Wydawane jako dwumiesięcznik w ciągu roku ukazuje się 6 numerów. Zamawów prenumeratę roczną - obejmuje...

Ostatnio dodane

Zapraszamy na 32. Krakowskie Miodobranie 6 i 7 września...

z Polski

Wydawnictwo Pasieka, 10-07-2025

Jak pomóc pszczołom przetrwać upały? Wysokie temperatury stanowią ogromne...

Porady pszczelarskie

Wydawnictwo Pasieka, 02-07-2025

„Szare pszczoły” – recenzja książki Do najnowszej książki Andrieja Kurkowa...

z Polski

Wielińska Agnieszka, 30-06-2025

Polsko-Czeskie Święto Pszczół i Miodu Fot. Organizatorzy ...

ze świata

Wydawnictwo Pasieka, 30-06-2025

Ulotki i broszury o miodzie pomogą utrzymać klienta Jak utrzymać...

Porady pszczelarskie

Wydawnictwo Pasieka, 26-06-2025

Spowolnienie rozwoju polskiego pszczelarstwa Zdjęcie poglądowe. Fot. Freepik Polskie...

z Polski

Kobiałka Teresa , 23-06-2025

Za nami wyjątkowe święto pszczoły, kultury i ekologii ...

z Polski

Wydawnictwo Pasieka, 23-06-2025

Rośliny „słyszą” pszczoły – lwie paszcze zwiększają produkcję nektaru...

ze świata

Kobiałka Teresa , 17-06-2025

W telegraficznym skrócie POLSKA Dolny Śląsk Podczas ubiegłorocznej powodzi na Dolnym Śląsku...

Pasieka 4/2025

Kobiałka Teresa , 12-06-2025