Umiejscowienie uli według nauki

Umiejscowienie uli według nauki

Zanim przejdziemy do zastanawiania się, jak rozmieścić ule w pasiece, by pszczele rodziny rosły w siłę i żeby nie przenosiły między sobą chorób, ustalmy, ile właściwie pni może stać na pasieczysku, ponieważ to też jest aspekt, który wpływa na wyżej wymienione czynniki.

Podczas Naukowej Konferencji Pszczelarskiej w Puławach w 2023 r. prof. Hajnalka Szentgyörgyi stwierdziła, że prawidłowa liczba uli na kilometr kwadratowy to maksymalnie jeden ul – badaczka uwzględniła bowiem potrzeby pokarmowe innych zapylaczy, nie tylko pszczoły miodnej. Na tej samej konferencji dr. Anna Gajda stwierdziła, że na 1 km2 powinny być maksymalnie cztery ule. Wiemy też, że dużo zależy od bazy pożytkowej, a ogólna wydajność rodziny pszczelej jest determinowana też przez jej siłę.

[...] - część treści ukryta, w całości dostępna tylko dla zalogowanych e-Prenumeratorów

Większość książek o botanice pszczelarskiej zawiera informację, jaka liczba uli jest potrzebna do prawidłowego zapylenia 1 ha. Nie znaczy to jednak, że taka liczba rodzin pszczelich jest optymalna do dobrych zbiorów miodu, a tylko do dobrego zapylenia uprawy. Należy pamiętać o konkurencji nie tylko między rodzinami pszczelimi, ale między rodzinami pszczelimi a innymi owadami zapylającymi. W wyliczeniach naukowcy skupiają się jednak głównie właśnie na konkurencji między rodzinami pszczelimi. Obszar oblotu pszczół to pole koła wokół ula o promieniu odpowiadającym standardowemu dystansowi lotu pszczół (ok. 2 km). Tutaj należy pamiętać, że im silniejsze są rodziny, tym latają dalej. Jednocześnie, chociaż większości z nas się wydaje, że środowisko przyjmie bardzo dużo pszczół i wokół nas coś nieustannie kwitnie, musimy zdawać sobie sprawę, że nasze obserwacje mogą być błędne. Gdy żyjemy na wsi i rozglądamy po ogródkach sąsiadów, mamy wrażenie, że są pełne kwiatów – często jednak są to odmiany płone. Na przykład róże, które w naturze dostarczają pszczołom pyłku, w wyniku hodowli zamiast pręcików mają płatki – pięknie pachną, mają cudowne duże kwiaty, ale nie dają pokarmu.

Podobne wrażenie możemy odnieść, przebywając w lesie – wchodząc w niego toniemy w zieleni, poza tym wiemy, że jest to naturalne i pierwotne siedlisko bytowania pszczół miodnych. Mogłoby się więc wydawać, że pokarmu w nim będzie dla bardzo dużej liczby rodzin. Jednak wyliczenia naukowców dotyczących optymalnej liczby rodzin pszczelich na 1 km2 lasu palearktycznego i nearktycznego¹ wskazują, że powinna to być zaledwie 0,5 rodziny pszczelej (czyli 1 rodzina na 2 km2). Inne doniesienia wskazują, że liczba rodzin pszczół naturalnie zasiedlających dany teren to tylko 0,11–0,14 rodzin na km2 (czyli 1 rodzina na 9 lub 7 km2). Warto też pamiętać, że ta uśredniona liczba pszczół na kilometr kwadratowy będzie się różniła w zależności od biomu – w końcu Palearktyka ciągnie się od Hiszpanii po północ Azji – a jak wiemy wydajność miodowa i długość sezonu w tych różnych środowiskach jest bardzo różna. Inaczej też będzie się ta liczba kształtowała w agrosystemach, czyli w uprawach. Na przykład, w przeciwieństwie do liczby uli w środowiskach naturalnych, dla sadów zaleca się wstawienie jednej lub dwóch dwukorpusowych rodzin pszczelich na jeden akr (czyli ok. 5 takich uli na jeden hektar).

Mając na uwadze te wszystkie dane, warto się zastanowić, czy na pewno dobrze oceniliśmy bazę pożytkową wokół swoich pasiek i zastanowić się, jak ją poprawić. Pszczelarze i pszczelarki często zauważają, że ich koledzy i koleżanki po fachu narzekają na małą ilość roślin w środowisku, a jednocześnie sami nie podejmują działań mających na celu wzbogacenie bazy pożytkowej. Pszczelarstwo jest ściśle zależne od roślin miododajnych i mając pszczoły, trzeba dbać o ich stołówkę. O tym, jak prawidłowo obliczyć wydajność nektarową flory wokół ula pisała obszernie dr. inż. Marta Burzyńska na łamach „Pasieki”. Zachęcam do zapoznania się z jej artykułami.

Obliczanie wydajności miodowej bazy pożytkowej na potrzeby własnej pasieki – poradnik krok po kroku:

• https://pasieka24.pl/index.php/pl-pl/pasieka-czasopismo-dla-pszczelarzy/246-pasieka-3-2023/3804-36-obliczanie-wydajnosci-miodowej-bazy-pozytkowej-na-potrzeby-wlasnej-pasieki-poradnik-krok-po-kroku-dr-inz-marta-burzynska

Obliczanie wydajności pyłkowej na potrzeby własnej pasieki – poradnik krok po kroku:

• https://pasieka24.pl/index.php/pl-pl/pasieka-czasopismo-dla-pszczelarzy/247-pasieka-4-2023/3908-s-26-dr-inz-marta-burzynska-obliczanie-wydajnosci-pylkowej-na-potrzeby-wlasnej-pasieki-poradnik-krok-po-kroku

Literatura:

Źródło: Komasilova O, Komasilovs V, Kviesis A, Zacepins A. Model for finding the number of honey bee colonies needed for the optimal foraging process in a specific geographical location. PeerJ. 2021 Sep 17;9:e12178.

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8451444/

Zamów prenumeratę czasopisma "Pasieka"