fbpx

NEWS:

w wydaniu tradycyjnym (papierowym) strona: 0

UWAGA! Artykuł pochodzi ze starych wydań Pasieki. Część wiedzy może być już nieaktualna. 

Pamiętaj by zawsze sprawdzić informacje w nowszych numerach "Pasieki". Wiele informacji z zakresu leczenia pszczół lub gospodarki pasiecznej uległo zmianie. Informacje zawarte w tym artykule utrzymujemy na stronie w ramach archiwizacji wiedzy pszczelarskiej. 

Kiślica, czyli zgnilec europejski, łagodny

Kiślica jest zakaźną i zaraźliwą chorobą przewodu pokarmowego czerwiu otwartego i zasklepionego, wywoływaną przez wiele gatunków bakterii. Najważniejszym czynnikiem patogennym jest bakteria Melissococcus pluton, powodująca zamieranie larw, natomiast inne bakterie (Achromobacter euridice, Streptococcus faecalis, Bacillus alvei i inne) są odpowiedzialne za powikłania procesu chorobowego.

Pszczoły przy wodopoju,
Do zakażeń zdrowych rodzin kiślicą może też dochodzić
za pośrednictwem wodopojów. fot.© Milan Motyka

Bakterie M. pluton w martwym czerwiu i miodzie wykazują żywotność przez około 1 rok, a giną w temperaturze 79°C. Inne bakterie żyją w przewodach pokarmowych pszczół jako saprofity lub występują naturalnie w przyrodzie.

Do zakażenia dochodzi na skutek karmienia czerwiu zanieczyszczoną bakteriami mieszaniną miodu i pyłku. Zarazek rozmnaża się masowo w przewodzie pokarmowym larwy. Część larw zamiera, część przechodzi dalsze przeobrażenia.

Przeobrażające się larwy wydzielają ciecz, w której znajdują się duże ilości zarazków i rozprowadzają ją na ścianach komórek. Pszczoły wychowywane później w takich plastrach zakażają się drogą doustną w momencie wygryzania, a gdy po paru dniach stają się karmicielkami, przekazują zarazki wraz z mleczkiem młodym larwom. Od momentu zakażenia młodszych larw choroba zaczyna się gwałtownie szerzyć.

Zakażone larwy matowieją i żółkną, przez oskórek larwy prześwituje układ tchawkowy i białe skupiska bakterii w jelicie środkowym. Następnie larwa na skutek silnych ruchów zmienia położenie w komórce na zupełnie nienaturalne: jest poskręcana w korkociąg lub leży na jednej ścianie komórki; może też być przymocowana do dna komórki jednym końcem.

zablokowane [...] - część treści ukryta, w całości dostępna tylko dla zalogowanych e-Prenumeratorów

Młode pszczoły zakażają się przy wygryzaniu

Postać łagodna może ustąpić po podkarmieniu chorej rodziny lub po wystąpieniu pożytku. Jednak nawet takiej postaci choroby nie można lekceważyć, ponieważ może się ona przerodzić w postać ostrą.

Kiślicę łatwo rozpoznać ze względu na wyżej opisane charakterystyczne objawy, przede wszystkim zapach. Ze względu na dziurawienie zasklepu na zamarłym czerwiu może być mylona ze zgnilcem złośliwym i chorobą woreczkową.

Jednak czerw zamarły na zgnilec złośliwy ma zupełnie inny zapach (kleju stolarskiego) i daje się wyciągać w długie, cienkie nitki, natomiast przy chorobie woreczkowej czerw przyjmuje postać brązowego woreczka z widoczną segmentacją, wypełnionego płynem.

Można też pomylić kiślicę z zaziębieniem czerwiu, ale czerw zaziębiony zamiera najczęściej na skrajnych komórkach plastra i giną głównie poczwarki, u których ciemnieją oczy. W każdym przypadku podejrzenia kiślicy należy wykonać badanie laboratoryjne czerwiu.

Rozwój choroby prawie zawsze spowodowany jest czynnikami środowiskowymi: ochłodzeniem gniazda, brakiem pokarmu, znacznym ubytkiem pszczół dorosłych. Nierzadko przyczynia się do tego sam pszczelarz, przesadnie poszerzając gniazdo wiosną, zwłaszcza w okresach niepogody i ochłodzeń.

zablokowane [...] - część treści ukryta, w całości dostępna tylko dla zalogowanych e-Prenumeratorów

Zwalczanie łagodnej (kwaśnej) postaci kiślicy można ograniczyć do zmniejszenia gniazd i podkarmienia rodzin. Plastry z rodzin, które chorowały należy przetopić. Natomiast przy postaci ostrej (cuchnącej) stosuje się zabieg polegający na przesiedleniu na węzę z przegłodzeniem, identycznie jak przy zwalczaniu zgnilca złośliwego. Ule po chorych rodzinach, sprzęt, pasieczysko oraz odzież należy odkazić. Wosk wytopiony z plastrów nadaje się tylko na świeczki, a miód do przerobu.

Nie wolno go używać do karmienia pszczół nawet po

zablokowane [...] - część treści ukryta, w całości dostępna tylko dla zalogowanych e-Prenumeratorów

Sławomir Trzybiński
Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.


 Zamów prenumeratę czasopisma "Pasieka"