Pszczelarstwo bez leków i systemowa selekcja pszczół odpornych na warrozę? Specjalistka odpowiada
Bartłomiej Maleta: Co panie dr myślą o pszczelarstwie bez leków?
Pszczelarstwo bez leków to bardzo dobry pomysł, niestety jednak czasami taka praktyka jest niewykonalna.
Mówiąc o pszczelarstwie bez leków, nie mam na myśli pozostawienia pszczół „samych sobie” i nieingerowanie w ich zdrowie. Od 40 lat, od kiedy w Polsce mamy warrozę, takie podejście zakrawa na działanie na szkodę pszczół. W związku z ogromnym przepszczeleniem w kraju i najczęściej (tak, wciąż niestety) źle leczoną warrozą, nie ma szans na rodziny bez pasożyta lub na takie, u których liczba roztoczy jest przez długi czas na tyle mała, żeby mogły zacząć koegzystować tak, jak robią to pszczoły wschodnie. Podsumowując, musimy koniecznie w jakiś sposób walczyć z warrozą, jednak nie zawsze musi być to walka za pomocą leków lub można bardzo ograniczyć ich użycie. W tym celu stosujemy przeróżne metody biotechniczne, czyli właściwie albo mechanicznie usuwamy roztocze z rodziny, albo nie dopuszczamy do ich rozmnażania. Propagatorką takiego stylu walki z warrozą jest prof. Małgorzata Bieńkowska z Instytutu Ogrodnictwa w Puławach, gdzie rodziny pszczele prowadzone są z minimalnym (raz w roku lub wcale) użyciem leków.
Fot. rawpixel.com, freepik
[...] - część treści ukryta, w całości dostępna tylko dla zalogowanych e-Prenumeratorów
Bartłomiej Maleta: Dlaczego przedstawiciele nauki pszczelnictwa nie przekonują do systemowej selekcji pszczół na odporność (na cały układ dręcz + wirusy lub patogeny)?
W tej chwili prowadzone są badania naukowe w tym zakresie, jak właśnie wspomniany przeze mnie EurBeST czy te prowadzone przez członków grupy roboczej Survivors w ramach sieci COLOSS, żeby wymienić te dwa największe w Europie. Prace postępują dość powoli, ale to wynika ze specyfiki cech genetycznych pszczół, które najczęściej są mocno związane ze środowiskiem, w którym przebywają. Dlatego nie wydano do tej pory rekomendacji dla pszczelarzy (innych niż te, że bardziej agresywne pszczoły lepiej radzą sobie z warrozą i innymi patogenami), co robić, aby selekcjonować pszczoły na odporność na choroby. Genetyka pszczół jest bardzo „podstępna” i na przykład okazuje się, że ten sam gen, który sprawia, że pszczoły oczyszczają się z pasożyta (i lepiej czyszczą gniazdo z innych patogenów), sprawia także, że robotnice są bardzo agresywne. Przy obecnym stanie wiedzy naukowej w dziedzinie genetyki nie umiemy tych cech jeszcze rozdzielić tak, aby utrzymać trwały efekt.
[...] - część treści ukryta, w całości dostępna tylko dla zalogowanych e-Prenumeratorów
Od Redakcji: Więcej na temat prób wyhodowania pszczół odpornych na warrozę przeczytasz w artykule prof. Jerzego Dematrakiego-Paleologa na str. 6.
