NEWS:

  • w wydaniu tradycyjnym (papierowym) strona: 0

UWAGA! Artykuł pochodzi ze starych wydań Pasieki. Część wiedzy może być już nieaktualna.

Pamiętaj by zawsze sprawdzić informacje w nowszych numerach "Pasieki". Wiele informacji z zakresu leczenia pszczół lub gospodarki pasiecznej uległo zmianie. Informacje zawarte w tym artykule utrzymujemy na stronie w ramach archiwizacji wiedzy pszczelarskiej. 

Grzyby entomopatogenne pszczoły miodnej

Pszczoła miodna (Apis mellifera) należy do owadów, które są typowymi stawonogami lądowymi. Stawonogi stanowią prawie 75% wszystkich gatunków zwierząt występujących na Ziemi. Owady osiągnęły na lądzie sukces ewolucyjny, opanowując wszystkie znane biotopy, co umożliwia im rozmaite przystosowania biologiczne, włącznie z życiem w społeczeństwach owadzich.


Fot. Jerzy Jóźwik

W zdrowej rodzinie Apis mellifera występuje bogata mikroflora i mikrofauna, utworzona przez saprofityczne bakterie, glony, pierwotniaki i roztocza. Bierze ona udział w procesach antybiozy w organizmie czerwia i pszczół oraz konserwacji (czasami doprowadza do uszkodzenia zapasów pokarmu: miodu i wosku).

W osłabionych i chorych rodzinach stanowi potencjalne źródło zakażenia. Przeważająca część flory saprofitycznej pochodzi z roślin i wody, a jej skład zależy od zróżnicowania roślin na terenie, na którym usytuowany jest ul, rodzaju zapasów i pory roku. Istnieje ścisła zależność między stopniem zanieczyszczenia środowiska mikroorganizmami oraz rodzajem mikroorganizmów zarówno w środowisku, jak i w rodzinie pszczelej.

 

Ważną rolę...

zablokowane [...] - część treści ukryta, w całości dostępna tylko dla zalogowanych e-Prenumeratorów

Najniebezpieczniejsze choroby czerwia i dorosłych pszczół są powodowane przez grzyby entomopatogenne. Dostają się one do ciała owada dzięki aktywności trzech rodzajów enzymów zewnątrzkomórkowych: proteaz, chitynaz oraz lipaz. Enzymy hydrolityczne wydzielane są w pewnej, specyficznej gatunkowo kolejności oraz w specyficznych gatunkowo proporcjach.

Krótki przegląd wybranych gatunków grzybów entomopatogennych dla pszczół.


Fot. Jerzy Jóźwik

W okresie wiosennym i na początku lata pszczoły posiadają małą aktywność przeciwgrzybiczą i narażone są na zakażenie grzybicami wywołanymi przez grzyby chorobotwórcze, które mają małe wymagania bytowe. Dla Apis mellifera najbardziej niebezpieczna jest grzybica kropidlakowa wywołana przez Aspergillus fumigatus, która atakuje czerw i dorosłe postaci owada.

Pszczoły zarażają się zarodnikami lub strzępkami grzybni wnikającymi do organizmu przez oskórek lub przewód pokarmowy. Duży wpływ na stan zdrowotny i przeżywalność rodziny ma dokarmianie i wilgotność w gnieździe w okresie zimy. Zbyt rozległe gniazdo zimowe przyczynia się do pleśnienia plastrów.

W takim wypadku...

zablokowane [...] - część treści ukryta, w całości dostępna tylko dla zalogowanych e-Prenumeratorów


Fot. Jerzy Jóźwik

 

Pierwszym objawem choroby u pszczół jest osłabienie i niepokój. Chore owady tracą zdolności lotne i wykazują zaburzenia równowagi ciała oraz wypełzają z ula. Jedyną zmianą chorobową występującą u pszczół w chwili padnięcia jest stwardnienie odwłoka i tułowia. Ciało martwych owadów pokrywa grzybnia, która przenika przez przetchlinki i błony łączące pierścienie chitynowe szkieletu zewnętrznego.

Zapobieganie grzybicy kropidlakowej polega na przestrzeganiu zasad higieny w pasiece, trzymaniu silnych rodzin, dostosowaniu wielkości gniazda do siły rodziny, a także na eliminacji czynników usposabiających. Przy niewielkim nasileniu choroby zalecane jest przesiedlenie pszczół do odkażonego ula i podkarmienie rodziny.

 

Należy przy tym...

zablokowane [...] - część treści ukryta, w całości dostępna tylko dla zalogowanych e-Prenumeratorów

Strategie obrony przeciwzakaźnej pszczoły miodnej

Owady, w tym również i pszczoły, wykształciły w rozwoju ewolucyjnym szereg barier i mechanizmów obronnych, aby zabezpieczyć się przed atakiem grzybów entomopatogennych. Ich zadaniem jest ochrona przed zakażeniem oraz likwidacja czynnika zakaźnego, który wniknął do ustroju po przełamaniu barier obronnych, mechanicznych i fizjologicznych, takich jak okrywa ciała, przewód pokarmowy, układ oddechowy, jama ciała.

Często wytworzone mechanizmy obronne są swoiste i charakterystyczne tylko dla jednej grupy zwierząt. Z kolei organizmy atakujące owady posiadają szereg wyspecjalizowanych przystosowań, np. w postaci syntezy czynników wirulentnych, które ułatwiają im opanowanie organizmu owada. Układ odpornościowy pszczół opiera się na trzech, ściśle ze sobą powiązanych, mechanizmach:

1. indukcji kaskady enzymów proteolitycznych,

2. reakcji odpowiedzi komórkowej, polegającej na fagocytozie, np. przez hemocyty oraz opłaszczaniu niepożądanych, obcych ciał,

3. produkcji peptydów antybakteryjnych (białek przeciwbakteryjnych) i antygrzybowych wydzielanych do hemolimfy.

Dużą rolę w utrzymaniu...

zablokowane [...] - część treści ukryta, w całości dostępna tylko dla zalogowanych e-Prenumeratorów

 

mgr Aneta Ciołek

 

 

mgr Agnieszka Tabor

 

 

dr hab Krzysztof

 

 

Grzywnowicz

 

 

Zakład Biochemii UMCS

 

 

Lublin, 2006


<?php $pas="2006nr4str54"; $pasCov="images/stories/Pasieka/2006_4/Pasieka_2006nr04_[18].jpg"; include("./goto/art_footer.php"); ?>

 Zamów prenumeratę czasopisma "Pasieka"


Czym jest e-Prenumerata? e-Prenumerata to pełny dostęp do książek i numerów czasopisma „Pasieka” w aplikacji mobilnej oraz w serwisie w www.pasieka24.pl Wszystkie numery czasopisma „Pasieka” oraz książek w „Biblioteczce...

Prenumerata „Pasieki” Czasopismo „Pasieka” to pismo dla pszczelarzy z pasją. Wydawane jako dwumiesięcznik w ciągu roku ukazuje się 6 numerów. Zamawów prenumeratę roczną - obejmuje...

Ostatnio dodane

WEBINAR B-THENET: NAJLEPSZE PRAKTYKI PSZCZELARSKIE W TWOJEJ PASIECE! ...

z Polski

Wydawnictwo Pasieka, 23-04-2025

7 aspektów, które powinna zawierać etykieta na miód Ten...

Porady pszczelarskie

Wydawnictwo Pasieka, 17-04-2025

Jakie są najlepsze praktyki w promocji lokalnych produktów pszczelich? Profesjonalna...

Porady pszczelarskie

Wydawnictwo Pasieka, 17-04-2025

W telegraficznym skrócie POLSKA Polska Zespół realizujący projekt B-THENET finansowany z programu...

Pasieka 3/2025

Kobiałka Teresa , 16-04-2025

Relacja z 62. Naukowej Konferencji Pszczelarskiej w Puławach 11–12 marca...

Pasieka 3/2025

Kobiałka Teresa , 16-04-2025

Z artykułu dowiesz się m.in.: w jaki sposób ocenia...

Pasieka 3/2025

Kołtowski Zbigniew , 16-04-2025

Z artykułu dowiesz się m.in.: jakie czynniki wpływają na...

Pasieka 3/2025

Burzyńska Marta, 16-04-2025

Z artykułu dowiesz się m.in.: jakie warunki trzeba spełnić...

Pasieka 3/2025

mgr Magdalena Wilde, dr inż. Jacek Jachuła, dr Aleksandra Splitt, 16-04-2025

Wykaz pasiek oferujących matki pszczele, pakiety, odkłady ...

Pasieka 3/2025

Administrator, 16-04-2025