DRZEWA DZIKO ROSNĄCE
Olsza (= olcha) – Alnus Mill.
Rodzina: Betulaceae – brzozowate
![]() |
doliny rzek, wilgotne lasy liściaste, bagna |
![]() |
półcieniste |
![]() |
wilgotna |
![]() |
III-IV |
![]() |
1-3 tyg. |
![]() |
siew nasion |
![]() |
brak nektarników |
![]() |
884 g/drzewo |
![]() |
żółty do jasnobrązowego |
Olsza, olcha
Alnus Mill.
[DE] Die Erlen
[EN] Alder
W Polsce występują 3 gatunki z tego rodzaju: olsza czarna (Alnus glutinosa), szara (Alnus incana) i zielona (Alnus viridis), przy czym dwa pierwsze spotykane są najczęściej. Olsza czarna żyje do 100 lat i dłużej, zaś olsza szara do 60.
Olsze to wysokie drzewa (olsza czarna do 35 m wysokości, olsza szara 20-25 m), które rosną w dolinach rzek, w wilgotnych lasach liściastych oraz na bagnach, tworząc zbiorowiska nazywane olsami. Pień olszy czarnej okryty jest czarną (stąd nazwa gatunkowa), tafelkowato spękaną korą, zaś olszy szarej – gładką, w szaropopielatym kolorze.
[...] - część treści ukryta, w całości dostępna tylko dla zalogowanych e-Prenumeratorów
Kwiatostany męskie olszy dostarczają cennego na przedwiośniu pyłku, z którego pszczoły formują średniej wielkości obnóża w kolorach od brudnożółtego do jasnobrązowego. Pyłek zawiera około 19% białka i 3% tłuszczy.

Olsza czarna. Fot. Aneta Sulborska
Jeden kwiatostan produkuje średnio 120 mg pyłku, co w przeliczeniu na jedno drzewo daje 884 g. Z pączków i pędów olszy czarnej robotnice zbierają także lepkie substancje potrzebne do produkcji propolisu.
_fmt.jpeg)
Olsza czarna. Fot. Aneta Sulborska
Klon jesionolistny – Acer negundo L.
Rodzina: Sapindaceae – mydleńcowate
![]() |
zbiorowiska ruderalne i leśne |
![]() |
słoneczne, półcieniste |
![]() |
różnych typów i zasobności w składniki pokarmowe |
![]() |
III-IV |
![]() |
do 3 tyg. |
![]() |
siew nasion |
![]() |
brak nektarników |
![]() |
0,8 kg/24 m² korony |
![]() |
jasnooliwkowy do brązowego |
Klon jesionolistny,
Acer negundo L.
[DE] Der Eschen-Ahorn
[EN] Manitoba maple, ash-leaved
Jest wiatropylnym, kilkupniowym krzewem lub nisko rozgałęzionym drzewem dorastającym do 10-15 m wysokości. Pochodzi z Ameryki Północnej (gdzie czasem tworzy zarośla nie do przebycia), skąd w XVII w. został sprowadzony do Europy jako drzewo parkowe.
[...] - część treści ukryta, w całości dostępna tylko dla zalogowanych e-Prenumeratorów
Klon jesionolistny, jako roślina wiatropylna, cechuje się niewielką wartością pszczelarską, niemniej termin kwitnienia sprawia, że pszczoły oblatują męskie okazy rośliny i z jej pyłku formują jasnooliwkowe lub brązowawe obnóża. Jedno drzewo o powierzchni korony 24 m2 produkuje 0,8 kg pyłku.
_opt.jpeg)
Klon jesionolistny. Fot. Aneta Sulborska
Roślina jest bardzo tolerancyjna w stosunku do gleby (daje sobie radę niemal na każdym podłożu) i stanowiska. Bardzo łatwo rozmnaża się z nasion, daje liczne samosiewy.

Klon jesionolistny. Fot. Weronika Haratym
Wiąz – Ulmus L.
Rodzina: Ulmaceae – wiązowate
![]() |
lasy liściaste i mieszane |
![]() |
słoneczne, półcieniste |
![]() |
żyzna, wilgotna |
![]() |
III-IV |
![]() |
ok. 2 tyg. |
![]() |
siew nasion |
![]() |
brak nektarników |
![]() |
brak danych |
![]() |
szarożółty |
Wiąz szypułkowy
Ulmus laevis Pall.
[DE] Die Ulmen
[EN] Elm
W Polsce na stanowiskach naturalnych rosną trzy gatunki z tego rodzaju: wiąz górski = brzost (Ulmus glabra), wiąz zwyczajny = w. polny (Ulmus minor) i wiąz szypułkowy = limak (Ulmus laevis).
[...] - część treści ukryta, w całości dostępna tylko dla zalogowanych e-Prenumeratorów
Pszczoły korzystają z pyłku wiązów tworząc z nich szarożółte obnóża o średniej masie 5,4 mg. Wartość biologiczna pyłku określana jest jako średnia. Robotnice zbierają także z pąków lepkie substancje potrzebne do produkcji propolisu. Czasem na liściach pojawia się spadź.
Wiąz wymaga żyznych (gliniastych, ilastych), lekko wilgotnych lub wilgotnych gleb. Dobrze znosi krótkotrwałe zalewanie i jest dość mrozoodporny. Można go rozmnażać z nasion wysiewanych zaraz po zbiorze, daje też samosiewy.
Topola – Populus L.
Rodzina: Salicaceae – wierzbowate
![]() |
doliny rzek |
![]() |
słoneczne |
![]() |
wilgotna, przepuszczalna |
![]() |
III-IV |
![]() |
1-2 tyg. |
![]() |
siew nasion, sadzonki |
![]() |
brak nektarników |
![]() |
brak danych |
![]() |
zielonkawożółty |
Topola biała
Populus alba L.
[DE] Silber-Pappel
[EN] abele, white poplar
Rodzaj topola liczy około 40 gatunków, z czego w Polsce najczęściej występuje topola biała = białodrzew (Populus alba), topola czarna = sokora (Populus nigra) i topola osika = osika, topola drżąca (Populus tremula).
Można je spotkać głównie w dolinach rzek, gdzie są składnikiem lasów łęgowych. Są to wysokie (topola osika 30 m wysokości, topola czarna i biała do 40 m wysokości) drzewa o bardzo szybkim tempie wzrostu z liśćmi pojedynczymi, opadającymi na zimę.
[...] - część treści ukryta, w całości dostępna tylko dla zalogowanych e-Prenumeratorów
Kora okrywająca pień topoli czarnej jest głęboko spękana, prawie czarna (stąd właśnie taka nazwa gatunkowa), zaś u młodszych egzemplarzy topoli białej – szarobiała lub biała. W III-IV (osika) lub w IV (topola biała i czarna) rośliny zaczynają kwitnąć.
_opt.jpeg)
Topola biała. Fot. Aneta Sulborska
Kwiaty zebrane są w walcowate, zwisające kotki – osobno męskie i żeńskie, osadzone na różnych osobnikach (dwupienność). Kwiaty przystosowane są do zapylania przez wiatr.
[...] - część treści ukryta, w całości dostępna tylko dla zalogowanych e-Prenumeratorów
Pyłek cechuje się średnią wartością odżywczą. Z pąków topoli pszczoły zbierają także kleiste substancje, wykorzystywane następnie do produkcji propolisu.
Topole wymagają stale wilgotnej, przepuszczalnej gleby. Można je rozmnażać z nasion wysiewanych zaraz po zbiorze oraz przez jednoroczne lub wieloletnie sadzonki.