fbpx

NEWS:

Profesjonalna-pasieka

Pszczelarstwo w Polsce

Formy konsolidacji i współdziałania

Z prowadzenia gospodarki pasiecznej na dużą skalę płyną rozmaite korzyści. Nie każdy pszczelarz może sobie jednak pozwolić na podejmowanie działań, które mogłyby w pełni wykorzystywać efekt skali. Zjawisko to jest w swej istocie całym szeregiem zadań i czynności zmierzających do zwiększenia przychodów przy jednoczesnym obniżeniu kosztów produkcji.

Pasieka nr 88 (S6001510-michal_piatek)
fot.© Michał Piątek

Czy w pszczelarstwie jest ono możliwe? Oczywiście, że tak. Najprostszym przykładem może być zakup tej książki. Jej cena jest dwukrotnie niższa, jeśli zakupią ją dwaj pszczelarze wspólnie. Co więcej, wyniesie ona tylko ⅓ jej wyjściowej detalicznej ceny, jeśli zainteresowane osoby nabędą ją w trzyosobowej grupie.

Redukować omawiany koszt można także poprzez większy, hurtowy zakup podręcznika. Jeżeli koło PZP, albo inna grupa pasieczników, zdecyduje się na złożenie w wydawnictwie zamówienia na powiedzmy 30 czy 50 egzemplarzy, to możliwe okaże się wynegocjowanie niższej stawki jednostkowej.

Obniżenie kosztów staje się więc faktem. Podniesienie przychodów w tym wypadku będzie wynikiem wdrożenia niektórych pomysłów zawartych na kartach niniejszej publikacji do pasieki. Przyczyni się ono do zwiększenia produkcji miodu, a następnie do uzyskania lepszych cen za jego sprzedaż.

W każdym razie mamy tu do czynienia z jednoczesnym obniżeniem kosztów i zwiększeniem przychodu w celu maksymalizacji finalnego dochodu.

Prowadzenie pasieki jest procesem złożonym. Niemniej jednak jest cała masa rozmaitych działań, których podjęcie przyczyni się do polepszenia rentowności pasieki. Zasadniczo można je podzielić właśnie na te, które niwelują koszty produkcji i dystrybucji oraz na te, które sprawiają, że nasz budżet jest zasilany większymi wpływami ze sprzedaży produktów pszczelich.

Fragment niniejszy polecam w szczególności tym pszczelarzom lub kandydatom na pasieczników, którzy chcą wytworzyć instrumenty pozwalające na szybkie gromadzenie kapitału na inwestycje i budowę towarowej pasieki. Zachęcam jednak do refleksji także posiadaczy zawodowych pasiek i amatorów.

Zawsze warto zastanowić się nad tym, jak hobby przemienić w dochodowe przedsięwzięcie, a więc upiec dwie pieczenie na jednym ogniu.

zablokowane [...] - część treści ukryta, w całości dostępna tylko dla zalogowanych e-Prenumeratorów

Tabela 3: Inne niż PZP wybrane organizacje pszczelarskie
Nazwa organizacji:Adres siedziby:Strona internetowa:
Województwo lubelskie
Lubelskie Towarzystwo Pszczelniczeul. Miodowa 2, Pszczela Wolawww.ltp.net.pl
Nadbużański Związek Pszczelarzyul. Brzozowa 9, Chełm-
Stowarzyszenie Pszczelarzy Polskich „Polanka”Pszczela Wola 9www.spp-polanka.org
Stowarzyszenie Pszczelarzy ZawodowychPszczela Wola 9
Adres korespondencyjny:
60-454 Poznań,
ul. Fromborska 14
www.pszczelarzezawodowi.pl
Województwo łódzkie
Stowarzyszenie Pszczelarzy Ziemi Zgierskiejul. Grunwaldzka 21, Łódź-
Województwo małopolskie
Karpacki Związek Pszczelarzyul. Długosza 70, Nowy Sączwww.kzp.nsacz.pl
Zrzeszenie Pszczelarzy Apipolul. Komorowskiego 11 a, Krakówwww.zrzeszenie.apipol.com.pl
Województwo mazowieckie
Klub Przyjaciół Krainkiul. Sołecka 11, Lipsko-
Ogólnopolski Pszczelarski Klub Kolekcjonerówul. Stefana Bryły 3/548, Warszawa-
Podlaskie Zrzeszenie Pszczelarzyul. Kazimierzowska 76, Siedlcewww.pzp.pszczelarstwo.net
Stowarzyszenie Pszczelarzy Ziemi Lipskiejul. Zwoleńska 21, 1A/14, Lipsko-
Warszawski Dyskusyjny Klub Pszczelarzy Wojewódzkiego Związku Pszczelarzy im. Jerzego Makowiczaul. Poznańska 6/8, Warszawa-
Zrzeszenie Pszczelarzy „Apipol” Warszawaul. Raabego 8 m. 47, Warszawawww.zrzeszenieapipol.pl
Zrzeszenie Pszczelarzy „Apicentrum”ul. Ogrodowa 7/10, Warszawa-
Pszczelnicze Towarzystwo Naukoweul. Świętokrzyska 20, pok. 408, Warszawa-
Województwo podkarpackie
Podgórzański Związek Pszczelarzy vel Zrzeszenie Pszczelarzy Regionu Jasielskiegoul. Kołłątaja 1/8, Jasło-
Bieszczadzkie Okręgowe Zrzeszenie Pszczelarzy w Sanokuul. Kościuszki 37, Sanokwww.bozp.sanok.pl
Związek Pszczelarzy Ziemi Przemyskiej w Przemyśluul. Mickiewicza 22, Przemyślwww.zpzp-przemysl.pl
Województwo podlaskie
Stowarzyszenie „Podlaska Biesiada Miodowa”ul. Popiełuszki 71, Białystokwww.biesiadamiodowa.pl
Województwo śląskie
Powiatowe Stowarzyszenie Pszczelarzy w Gliwicachul. Jagiellońska 21, Gliwicewww.pspgl.nazwa.pl
Śląski Związek Pszczelarzy w Katowicachul. Młyńska 1, Katowicewww.szpkatowice.pl
Województwo dolnośląskie
Górnołużyckie Stowarzyszenie Pszczelarzy w Zgorzelcuul. Warszwska 9/1, Zgorzelechttp://www.pszczelarstwo.zgorzelec.pl/
Źródło: Opracowano na podstawie: http://zwiazek-pszczelarski.pl/kontakt/pozostale-zwiazki-organizacje-i-stowarzyszenia-pszczelarskie-w-polsce/

Osobiście jestem inicjatorem powstania i członkiem Klubu Dyskusyjnego „Pszczółka” działającego na prawach sekcji przy stowarzyszeniu Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Sierzchowskiej. Klubowicze, jako członkowie wspierający organizację, są zwolnieni z obowiązku uiszczania składek członkowskich na poczet działalności nadrzędnego organu.

Ma ona charakter o wiele szerszy niż tylko pszczelarski. Nie mogą też wybierać stowarzyszeniowych władz. Cieszą się za to pełną autonomią w kwestii działalności klubu i wytyczaniu zadań i celów, które ma on realizować. Co równie ważne, klub korzysta z osobowości prawnej Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Sierzchowskiej.

Może występować do organów administracji i innych instytucji o wsparcie finansowe, kierowane na konto stowarzyszenia. Może także realizować swe cele w oparciu o własne środki finansowe. Działalność KD „Pszczółka” do tej pory przejawiała się głównie w postaci organizowanych konferencji pszczelarskich.

Pierwsza odbyła się w miejscowości Sierzchowy w Szkole Podstawowej im. Jana Pawła II. Trzy kolejne miały miejsce w Gminnym Domu Kultury w Cielądzu, który z początkiem listopada 2014 roku stał się siedzibą klubu. Dzięki uprzejmości Wójta Gminy Cielądz, Pawła Królaka, Klub pozyskał pomieszczenie biurowe, możliwość korzystania z sali konferencyjnej w dowolnym terminie oraz sali plenarnej po uprzednim jej zarezerwowaniu.

Ostatnio organizowane wydarzenie, III Konferencja KD „Pszczółka”, miała charakter szkolenia, gdyż w przeciwieństwie do poprzednich edycji wykładał tylko jeden prelegent. Był nim Marek Podlewski, znana i poważana postać w środowisku pszczelarskim.

W szkoleniu udział wzięło 160 pszczelarzy z całej Polski.

Jeżeli pszczelarzowi nie odpowiada przynależność do żadnej z istniejących organizacji, to istnieje także możliwość funkcjonowania na zasadach grupy nieformalnej. Reguły uczestnictwa w takim koleżeńskim klubie można wtedy ustalać wedle własnych upodobań.

Istnieje wciąż pewna możliwość pozyskiwania środków finansowych z zewnątrz. Niektóre Lokalne Grupy Działania rozdające granty nie wymagają od zgłaszających wnioski o pomoc osobowości prawnej. Można czasem liczyć także na pomoc lokalnych samorządowców.

Jeżeli nieformalną pszczelarską grupę stanowi liczne grono wyborców, to ich wspólny głos znaczy o wiele więcej niż argumenty zgłaszane indywidualnie. Bywa też, że lokalni włodarze to po prostu ludzie przychylni pszczelarzom, rozumiejący trudne i smutne czasy, które nastały obecnie dla pszczół i ich opiekunów.

Poprzez nasadzenia drzew miododajnych wzdłuż lokalnych dróg, pomoc w organizacji lokalnych festynów pszczelarskich, czy udostępnienie środka transportu potrzebnego na dojazd na szkolenie pszczelarskie mogą oni wydatnie wspierać brać pszczelarską.

Przecież realna pomoc nie zawsze musi mieć postać pieniędzy.

Należy podkreślić, że to co indywidualnie dla pszczelarza posiadającego nawet silną ekonomicznie pasiekę wydaje się zadaniem przekraczającym jego potencjał, wspólnie może okazać się łatwe do osiągnięcia. Działania kolektywne, o ile tylko nie przekraczają obowiązującego prawa, mogą mieć bardzo szeroki zakres.

Może tu chodzić o wspólne zakupy zimowej paszy, leków, opakowań na miód, drukowania plakatów i ulotek, zakupu ogłoszenia w lokalnej telewizji kablowej czy na internetowym portalu kulinarnym i wielu innych jeszcze działań.

Wspólnie możliwe jest uzyskanie lepszej pozycji negocjacyjnej. Większe jest też prawdopodobieństwo, że podmioty zainteresowane współpracą same się do takiej grupy pszczelarzy zwrócą i zaproponują atrakcyjną formę współdziałania.

Pszczelnictwo

Czasem można odnieść wrażenie, że niektórzy właściciele pasiek nie rozróżniają terminów pszczelarstwo i pszczelnictwo. Stosują je wymiennie uważając je za określenia tych samych obszarów działalności. Odnoszą się one jednak do czegoś zupełnie innego.

Pszczelarstwo jest bowiem praktycznym zajmowaniem się hodowlą pszczół. Pszczelnictwo jest z kolei nauką o pszczelarstwie.

Dla organizacji prac hodowlanych w Polsce kluczowym był rok 2000. Do tego czasu prace nad doskonaleniem pogłowia pszczół prowadzone były w akademiach rolniczych, uniwersytetach i blisko 100 pasiekach zarodowych i reprodukcyjnych.

Prace prowadzono nad trzema rasami pszczół – środkowoeuropejską, kaukaską i kraińską. Zasady prac hodowlanych zmieniono jednak Rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 22 grudnia 2000 roku, na mocy którego powołano Krajowe Centrum Hodowli Zwierząt.

Prowadzi ono ocenę i księgi dla linii hodowlanych. Według dokumentu „Wykaz hodowlanych pszczół dla których otwarto księgi wg stanu na 30 czerwca 2014 roku” KCHZ współpracowało z pasiekami w zakresie ochrony zasobów genetycznych kilkudziesięciu linii ras środkowoeuropejskiej, kraińskiej i kaukaskiej.

Ich zestawienie wraz z danymi kontaktowymi hodowców, od których można nabyć matki pszczele, prezentuje poniższej zamieszczona tabela.

Tabela 4: Linie hodowlane objęte programem ochrony zasobów genetycznych
Lp.Rasa i linia pszczółHodowca
1.Rasa: kraińska
Linia: Bielka 1
Leszek Bielecki, 
Wygoda 34, 26-720 Policzna
Tel. 48 677-23-48, 607-141-367
2.Rasa: kraińska
Linia: Prima, Gema Rasa: kaukaska Linia: WG
Pasieka Mellifera Maria Gembala, Żelków-Kolonia,
ul. Akacjowa 57, 08-110 Siedlce
Tel. 257 633-51-06
3.Rasa: kraińska
Linia: Brzezinka
Specjalistyczne Gospodarstwo Pszczelarskie Gładys,
ul. Strykowska 46, 95-060 Brzeziny
Tel. 46 874-26-26
4.Rasa: kraińska
Linia: Marynka, GR1
Rasa: kaukaska Linia: Puławska
Instytut Ogrodnictwa, Zakład Pszczelnictwa
w Puławach, ul. Kazimierska 2, 24-100 Puławy 
Tel. 81 886-42-08
5.Rasa: kraińska
Linia: Maja
Mieczysław Janik, Pszczela Wola 1/24, 
23-107 Strzyżewice,
Tel. 81 562-80-19, 511-028-492
6.Rasa: kraińska
Linia: Dobra 
Rasa: kraińska Linia: Karpatka
Gospodarstwo Pasieczne Sądecki Bartnik
Pasieka Zarodowa J. Kasztelewicz
33-331 Stróże 235
Tel. 18 445-18-82
7.Rasa: kraińska
Linia: Bałtycka 
Maria Jóźwiak, ul. Warmińska 3, 11-130 Orneta
Tel. 697-543-071
8.Rasa: kraińska
Linia: Bałtycka
Zbigniew Matula, ul. Warmińska 46, 11-130 Orneta
Tel. 608-529-634
9.Rasa: kraińska
Linia: Beskidka
Krzysztof Kubeczek, ul. Lipowa 20,
43-445 Dzięgielów
Tel. 33 852-97-26
10.Rasa: kraińska
Linia: Kujawska
Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Minikowie Oddział w Zarzeczewie, ul. Nizinna 9,
87-801 Włocławek
Tel. 54 237-13-01
11.Rasa: kraińska
Linia: Nieska, 
Alpejka, Jugo 
Rasa: kaukaska Linia: Woźnica
Pasieka Hodowlana Krzysztof Loc,
Teodorów 96, 08-114 Skórzec,
Tel. 0-25 643-61-57
12.Rasa: kraińska
Linia: SK 
Rasa: kaukaska Linia: M
Lubelski Ośrodek Doradztwa Rolniczego
w Końskowoli, 
Pasieka Hodowlana Pożóg, ul. Pożowska 45, 
24-130 Końskowola
Tel. 81 881-65-96
13.Rasa: kraińska
Linia: Iwa
Wojciech Lutkiewicz, ul. Jagiełły 14, 19-300 Ełk
Tel. 87 610-38-76, 691-720-290
14.Rasa: kraińska
Linia: Majówka
Józef Marek Majak, ul. Szekspira 4 m 239, 
01-913 Warszawa
Tel. 509-466-257
15.Rasa: kraińska
Linia: CT46, CJ10, 
Alsin, CNT 
Rasa: kaukaska Linia: KPW 
Małopolskie Centrum Biotechniki Sp. z o.o. w Krasnem, 
Pasieka Zarodowa Brzesko – Czermin, 
39-304 Czermin 
Tel. 17 584-35-96, 609-692-467
16.Rasa: kraińska
Linia: Ca, Cp, Cr, 
Pogórska 
Małopolskie Centrum Biotechniki Sp. z o.o.
w Krasnem, 
Pasieka Zarodowa im. ks. dr Jana Dzierżona w Maciejowie
Maciejów 8, 46-211 Kujakowice Górne 
Tel. 77 413-19-77, 667-661-996
17.Rasa: kraińska
Linia: Vineta
Henryk Marszałek, ul. 5 Marca 8B/2, 
72-410 Wysoka Kamieńska 
Tel. 91 382-90-49, 603-743-819
18.Rasa: kraińska
Linia: Ab, Tb
Rasa: kaukaska Linia: Pb 
Pasieka Zarodowa Andrzej Mataczyński,
Brzeście 3/4, 28-400 Pińczów
Tel. 41 357-31-72, 600-298-220
19.Rasa: środkowoeuropejska
Linia: Asta, 
Rasa: kraińska Linia: R, S, Niw 
Rasa: kaukaska Linia: PwK 
Mazowieckie Centrum Hodowli i Rozrodu Zwierząt Sp. z o.o. w Łowiczu, Pasieka Zarodowa w Kocierzowych, 97-545 Gomunice
Tel. 44 684-39-66, 600-298-221
20.Rasa: kraińska
Linia: Zosia
Przemysław Miarka, ul. Admiralska 8/17, 
00-910 Warszawa,
Tel. 603-936-989
21.Rasa: kraińska
Linia: M1
Gospodarstwo Pszczelarskie „Mrówka”
Maria Mrówka 
ul. Czechowska 6, 60-443 Poznań,
Tel. 61 848-97-06
22.Rasa: kraińska
Linia: Wanda 
Pasieka Hodowlana Wioletta Naruszewicz, 
Osiedle Siejnik II 3/1, 19-400 Olecko
Tel. 603-974-294
23.Rasa: kraińska
Linia: Kamianka 
Pasieka „Barć” im. ks. dr H. Ostacha, Emilia Nowak, 
Kamianna 17, 33-336 Łabowa
Tel. 18 474-16-32
24.Rasa: kraińska
Linia: Aga
Pasieka Zarodowa Wojciech Pelczar, 
ul. Prochownia 14, 
38-400 Krosno
Tel. 13 432-24-42
25.Rasa: kaukaska
Linia: KP 
Stanisław Różyński, ul. Niepodległości 31/5, 
23-210 Kraśnik, Tel. 81 825-64-82, 606-638-771 lub Piotr Różyński, ul. Niepodległości 31/12, 23-210 Kraśnik
Tel. 601-146-482
26.Rasa: kraińska
Linia: Wielka
Pasieka Hodowlana Wojciech Smaruj, Modliszewo 37, 62-200 Gniezno
Tel. 61 429-51-13
27.Rasa: środkowoeuropejska
Linia: Augustowska, Północna
Pasieka Hodowlana KRIR Sp. z o.o. z siedzibą w Parzniewie, al. Zwycięstwa 10, 19-400 Olecko 
Tel. 87 523-00-08, 881-932-326
28.Rasa: środkowoeuropejska
Linia: Kampinoska
Rasa: kraińska Linia: PWJOT
Pasieka Hodowlana KRIR Sp. z o.o. z siedzibą w Parzniewie, ul. Przyszłości 1, 05-804 Pruszków 
Tel. 22 728-15-99, 600-528-832, 881-939-417, 881-939-428
29.Rasa: kraińska
Linia: Kortówka
Centrum Pszczelarskie Pasieka Hodowlana, Maria Wilde, ul. Księżycowa 8, 10-713 Olsztyn
Tel. 89 524-03-23
Źródło: KCHZ

Zadanie związane z rozwojem nauki o pszczelarstwie wykonują także placówki oświatowe. Szkolnictwo wyższe spełnia w Polsce dwie uzupełniające się wzajemnie funkcje: naukową i dydaktyczną. Pierwszą z nich jest prowadzenie badań własnych.

Ich wyniki stanowią następnie komponent szkoleń i wykładów, są publikowane w prasie polskojęzycznej i w obcojęzycznych czasopismach. Do grona uczelni wyróżniających się aktywnością na polu rozwoju pszczelnictwa wyróżnić można Szkołę Główną Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, Uniwersytet Rolniczy w Krakowie im. Hugona Kołłątaja, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, Zachodniopomorski Uniwersytet w Szczecinie, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach oraz Uniwersytet Bydgoski im. Kazimierza Wielkiego.

Placówki te zajmują się różnorakimi zagadnieniami, jak choćby badaniami z zakresu doskonalenia pogłowia pszczoły miodnej, unasieniania matek, oceną stabilności populacji pszczół, zapylania upraw entomofilnych, a także pasieczną gospodarką wielkotowarową opartą o wykorzystywanie monokultur owadopylnych.

Na wyróżnienie zasługuje Oddział Pszczelnictwa Instytutu Sadownictwa i Kwiaciarstwa w Puławach. Od wielu lat organizowane są tam konferencje pszczelnicze, w których bierze udział szerokie grono naukowców. Ostatnia, 54 Naukowa Konferencja Pszczelarska, odbyła się w Puławach  7-8 marca 2017 r.

Materiały zawierające streszczenia wystąpień prelegentów zostały udostępnione bezpłatnie na stronie internetowej Oddziału. Można także nabyć inne publikacje opracowane przez środowisko badaczy skupione wokół placówki w Puławach.

Pewną ciekawostką jest anglojęzyczne czasopismo Journal of Apicultural Science. Ten obfity, składający się zazwyczaj z kilkuset stron periodyk, służy publikowaniu treści badań placówek w kraju i za granicą. Może on przydać się tym pszczelarzom, którzy w stopniu co najmniej dobrym posługują się językiem angielskim.

Tym, co uznać można za szczególnie wartościowe w funkcjonowaniu Oddziału, są bezpośrednie działania dla praktyki pszczelarskiej, takie jak produkcja matek pszczelich, rozmnażanie drzew pyłkodajnych, a w szczególności wczesno rozwijających się wierzb.

Kierownikiem Zakładu Zapylania Roślin jest dr hab., Zbigniew Kołtowski, z którym można kontaktować się w sprawie zakupy sztobrów wierzb pyłkodajnych i innych roślin. Oddział prowadzi szkolenia specjalistyczne pszczelarzy i realizuje zbiór działań nakierowanych na wspomożenie rozwoju polskiego pszczelarstwa.

Można mieć nadzieję, że działania te w przyszłości będą prowadzone na większą skalę.

Największą bolączką krajowego szkolnictwa wyższego zajmującego się pszczelnictwem jest brak realnego sprzężenia z potrzebami rynku pszczelarskiego. Problem ten jest oczywiście znacznie szerszy i generalnie dotyczy on całego systemu szkolnictwa akademickiego w Polsce.

Uczelnie nie są funkcjonalnie powiązane z praktyką pszczelarską w odpowiednim stopniu. Być może właśnie ta ich słabość sprawia, że prężnie rozwijają się podmioty z sektora prywatnego. Dobrym przykładem jest dwumiesięcznik pszczelarski „Pasieka”.

Pozbawiony państwowych subwencji, wciąż aktywnie działa na polu propagowania wyników badań i wdrażania innowacji. Co najważniejsze, przekazuje on wiedzę o pszczołach w sposób atrakcyjny dla odbiorcy. Jest bogaty w zdjęcia ilustrujące omawiane zagadnienia, a treść tekstów w większości przypadków napisana jest językiem zrozumiałym dla zdecydowanej większości czytelników.

Magazyn ma atrakcyjny wygląd, zachęcający do kupienia. Ten argument w rzeczywistości rynkowej ma dziś szczególne znaczenie. O wartości merytorycznej periodyku świadczy srebrny medal przyznany dwumiesięcznikowi w 2015 r. podczas Apimondii w Korei Południowej.

Czasopismo „Pasieka” jest więc obecnie drugim najlepszym czasopismem pszczelarskim na świecie. Pojawiło się także wielu hodowców matek pszczelich niezależnych od instytucji państwowych. Niektórzy z nich oferują matki sztucznej rasy Buckfast lub linie rasy włoskiej, które są niedostępne w podmiotach współpracujących z KCHZ.

zablokowane [...] - część treści ukryta, w całości dostępna tylko dla zalogowanych e-Prenumeratorów


Profesjonalna-pasieka