NEWS:

  • w wydaniu tradycyjnym (papierowym) strona: 0

Skąd się biorą trutówki?

Trutówki to problem dotyczący każdego pszczelarza. Zawsze z mniej lub bardziej oczywistych przyczyn mogą się pojawić w pszczelej rodzinie. W dużej pasiece to pozornie mały problem, bo pszczelarz najczęściej rodzinę z trutówkami zlikwiduje.

Jednak miodu ona już nie da, a przy intensywnej gospodarce i dobrych pożytkach może to spowodować nawet kilkaset złotych straty. W małej pasiece amatorskiej to duża szkoda, a na zimę jeden ul pozostanie pusty.


Fot. Jerzy Jóźwik

Skąd się biorą trutówki? Otóż tak naprawdę one w ulu są. Przyjęty przed laty podział na trutówki anatomiczne i fizjologiczne jest raczej próbą prostego opisania sytuacji w rodzinie pszczelej, by można było ją potem w prosty sposób rozwiązać.

Przypomnę, że według tych kryteriów trutówki fizjologiczne to pszczoły, u których nastąpił rozwój jajników i zaczęły składać jajeczka, oczywiście niezapłodnione. Przyczyną podjęcia przez pszczoły czerwienia jest długotrwały brak matki w rodzinie, a co za tym idzie brak młodego czerwia, nadmiar mleczka i oczywiście brak substancji matecznej.

Trutówki anatomiczne to pszczoły, które w podobnych warunkach również mają powiększone jajniki, jednak do składania jajeczek nie przystępują. One to jednak, a raczej ich zachowanie polegające na bezczynności, prowadzą do wyrojenia się rodziny. Późniejsze obserwacje wykazały, że podział ten nie jest tak sztywny, a trutówki fizjologicznie ujawniają się w ulu także w innych sytuacjach.

Uratowanie rodzin z czerwiącymi trutówkami jest trudne. Rodzina taka nie chce...

zablokowane [...] - część treści ukryta, w całości dostępna tylko dla zalogowanych e-Prenumeratorów


Fot. Jerzy Jóźwik

Powstaje wtedy osobnik diploidalny, a więc u dzieworodnych pszczół może to być, choć nie musi, samica. Stąd opisywane niekiedy przypadki „samouratowania” się rodzin z czerwiącymi trutówkami. Oczywiście większość takich „cudownych” przypadków to efekt nalecenia na „strutówkowiałą” rodzinę samej matki, matki z rodziną weselną lub matki z rojem.

Czerwienie pszczół trutówek może więc mieć miejsce nie tylko w rodzinie bezmatecznej. Robotnice to też samice i często odzywa się w nich atawizm nakazujący składanie jaj. Dobrze widać to przy poddawaniu matek, szczególnie nieunasiennionych lub inseminowanych nieczerwiących.

Matki takie rozpoczną czerwienie po dwóch, trzech tygodniach od poddania. Zanim jednak sytuacja się ustabilizuje, w plastrach mogą pojawić się jajeczka, z których – jeżeli przeżyją – rozwiną się trutnie. Pszczelarz-obserwator powie, że to pierwsze jaja składane przez młodą matkę, jeszcze nie zaplemnione.

Wniosek słuszny, jednak jaj tych jest czasem tyle, że musiałoby je składać kilka młodych matek. Wiele z nich składanych jest na ściankach komórek, w komórkach trutowych lub pośrednich i skrajnych. Zdarza się też po kilka w jednej komórce. To nie młoda, dopiero co unasienniona matka je złożyła.

To właśnie trutówki wykorzystały sytuację zachwiania hormonalnego w rodzinie i rozpoczęły...

zablokowane [...] - część treści ukryta, w całości dostępna tylko dla zalogowanych e-Prenumeratorów

Sławomir Trzybiński


<?php $pas="2006nr1str38"; $pasCov="images/stories/Pasieka/2006_1/Pasieka_2006nr01_[15].jpg"; include("./goto/art_footer.php"); ?>

 Zamów prenumeratę czasopisma "Pasieka"


Czym jest e-Prenumerata? e-Prenumerata to pełny dostęp do książek i numerów czasopisma „Pasieka” w aplikacji mobilnej oraz w serwisie w www.pasieka24.pl Wszystkie numery czasopisma „Pasieka” oraz książek w „Biblioteczce...

Prenumerata „Pasieki” Czasopismo „Pasieka” to pismo dla pszczelarzy z pasją. Wydawane jako dwumiesięcznik w ciągu roku ukazuje się 6 numerów. Zamawów prenumeratę roczną - obejmuje...

Ostatnio dodane

W telegraficznym skrócie POLSKA Dolny Śląsk Podczas ubiegłorocznej powodzi na Dolnym Śląsku...

Pasieka 4/2025

Kobiałka Teresa , 12-06-2025

Nadzieja dla polskich i europejskich pszczelarzy Do czerwca 2026 państwa...

Pasieka 4/2025

Wydawnictwo Pasieka, 12-06-2025

Z artykułu dowiesz się m.in.: że starzenie się robotnic...

Pasieka 4/2025

Burzyńska Marta, 12-06-2025

Pasieka 4/2025

Wydawnictwo Pasieka, 12-06-2025

Ogłoszenia drobne (lipiec-sierpień 2025) Produkty pszczele Sprzedam miód spadziowy, woj...

Pasieka 4/2025

Wydawnictwo Pasieka, 12-06-2025

Średnie ceny miodów oferowanych w polskich sklepach internetowych Średnie ceny...

Pasieka 4/2025

Wydawnictwo Pasieka, 12-06-2025

Czy można wysyłać matki pszczele kurierem lub do paczkomatu? ...

z Polski

Kobiałka Teresa , 12-06-2025

Z artykułu dowiesz się m.in.: dlaczego zarządzanie roztoczami Varroa...

Pasieka 4/2025

Martin Gabel (Niemcy), Aleksandar Uzunov (Macedonia), Ralph Büchler (Niemcy), 12-06-2025

Biotechniczne zwalczanie warrozy „Biotechniczne zwalczanie warrozy” autorstwa Krzysztofa Olszewskiego to...

Pasieka 4/2025

Wydawnictwo Pasieka, 12-06-2025