1. Geneza

Przygotowanie do walki - pierwsze rozpoznanie

Warroza (Varroosis apium)

Jest to choroba pasożytnicza dotycząca zarówno pszczół dorosłych, jak i czerwiu wywoływana przez roztocza z rodziny Varroidae, rodzaju Varroa. Przez wiele lat uważano, że warroza jest powodowana przez roztocz Varroa jacobsoni. Obecnie gatunek roztocza odpowiedzialny za wywoływanie tej choroby nosi nazwę Varroa destructor.

Po raz pierwszy roztocz Varroa został znaleziony w 1904 roku na pszczole wschodniej (Apis cerana), występującej na wyspie Jawa, (przez E. Jacobsona). W tym samym roku został on równocześnie opisany przez  holenderskiego akarologa A. Oudemansa – stąd wzięła się jego pełna nazwa gatunkowa - Varroa jacobsoni (Oudemans 1904). Ponieważ był to jedyny wówczas opisany gatunek Varroa, uważano go za głównego sprawcę warrozy, aż do końca XX wieku. Pierwsze badania nad rozwojem pasożyta przeprowadzono już w 1918 roku, w czasie, których wykazano, że pasożytuje on u pszczoły wschodniej głownie na czerwiu trutowym.

Przeprowadzone w ostatnich latach badania Andersona i współautorów wykazały, że wśród Varroa występującej u pszczoły wschodniej można rozróżnić dwie populacje pasożyta różniące się wielkością ciała. Zaobserwowane różnice zostały następnie potwierdzone badaniami DNA – wykazano odrębność genetyczną tych dwu populacji. W ten sposób wyodrębniono dwa różne gatunki – Varroa jacobsoni oraz Varroa destructor.

W trakcie tych badań okazało się także, że Varroa jacobsoni nie namnaża się na czerwiu pszczoły miodnej, nie może więc powodować strat w rodzinach pszczelich, które mu zawsze przypisywano. Gatunkiem odpowiedzialnym za straty w rodzinach pszczoły miodnej okazał się Varroa destructor.