fbpx

NEWS:

Prawne uwarunkowania prowadzenia gospodarki pasiecznej

Czy w Polsce potrzebna jest ustawa regulująca pszczelarstwo? Cz. 2.

W pierwszej części artykułu autor wykazał mnogości przepisów normujących prowadzenie gospodarki pasiecznej. Przy tym ich rozproszenie w wielu aktach prawnych w obrębie różnych gałęzi prawa. Należy zatem odpowiedzieć na tytułowe pytanie: czy w Polsce potrzebna jest ustawa regulująca pszczelarstwo?

Po wykazaniu mnogości przepisów normujących prowadzenie gospodarki pasiecznej i rozproszenia w obrębie różnych gałęzi prawa nasuwa się pytanie: czy w Polsce potrzebna jest ustawa regulująca pszczelarstwo?

Punktem wyjścia do rozważań jest zapytanie poselskie nr 5037, z którym w 2009 r. Romuald Ajchler zwrócił się do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Dotyczyło ono braku ustawy o funkcjonowaniu pszczelarstwa w Polsce. Udzielający na nie odpowiedź, Tadeusz Nalewajk (podsekretarz stanu w MRiRW) stwierdził, że prowadzenie gospodarki pasiecznej obejmuje wiele niepowiązanych ze sobą norm prawnych, zatem: „ze względów legislacyjnych trudno byłoby wyłączyć te przepisy z poszczególnych ustaw, rozporządzeń oraz przepisów Unii Europejskiej i zawrzeć w jednej ustawie” [Odpowiedź podsekretarza stanu... 2015].

Pasieka nr 81 (zima-w-jaworzynce-18.jpg)

fot.© Milan Motyka

Zdaniem wiceministra spowodowałoby to powielenie istniejących przepisów, toteż konkludując uznał za niezasadne regulowanie spraw dotyczących pszczelarstwa w odrębnej ustawie.

Z treści powyższej odpowiedzi wynika, że odnosiła się ona do „ustawy o pszczelarstwie”, a nie jak w zapytaniu „ustawy o funkcjonowaniu pszczelarstwa”. Trzeba rozgraniczyć zamiennie stosowane w środowisku pszczelarskim, i nie tylko, określenia „ustawa o pszczelarstwie” oraz „ustawa o funkcjonowaniu pszczelarstwa”.

Poprzez pierwszą należałoby rozumieć akt kompleksowo regulujący prowadzenie gospodarki pasiecznej jako całości będący niejako zbiorem obecnie obowiązujących przepisów. Druga ustawa miałaby określać zasady funkcjonowania pszczelarstwa w Polsce.

Należy zatem rozważyć następujące możliwości: czy przygotowywać ustawę o pszczelarstwie, czy o funkcjonowaniu pszczelarstwa?

zablokowane [...] - część treści ukryta, w całości dostępna tylko dla zalogowanych e-Prenumeratorów

Lov om biavl

Dobrym przykładem jest Dania, gdzie ustawę o pszczelarstwie (Lov om biavl) uchwalono już w 1982 r. [LOV nr 115 af 31/03/1982]. W 2006 r. [LOV nr 450 af 22/05/2006] zastąpiono ją nową ustawą, której wersja skonsolidowana z 2009 r. [LBK nr 197 af 12/03/2009] (Bekendtgørelse af lov om biavl) obecnie obowiązuje (nie dotyczy: Wysp Owczych i Grenlandii).

Ustawa zawiera 23 paragrafy podzielone na 5 jednostek systematyzacyjnych wyższego stopnia (bez określenia „Część”, „Księga”, „Rozdział” itp.). Pierwsze 4 paragrafy to przepisy merytoryczne ogólne. Normują między innymi powołanie przez Ministra Żywności, Rolnictwa i Rybołówstwa (fødevareminister, dalej minister żywności) Komisji (Binævnet), w której skład wchodzą przedstawiciele pszczelarzy, rolników, krajowych instytucji badawczych, konsumentów i innych zainteresowanych stron.

Binævnet doradza ministrowi w sprawach dotyczących prawa, aktów wykonawczych ustawy i wdrażania przepisów UE oraz innych międzynarodowych zobowiązań. Ponadto, organ ten udziela porad ministrowi w innych kwestiach dotyczących pszczelarstwa i jego rozwoju [CIR1H nr 9520 af 26/10/2012].

Minister żywności, po rekomendacji Binævnet określa ogólną strategię w zakresie wspierania i rozwoju gospodarki pasiecznej, w tym priorytetów finansowania i badań pszczelarstwa w Danii [Patrz: Fødevareministeriets strategi om... 2015].

zablokowane [...] - część treści ukryta, w całości dostępna tylko dla zalogowanych e-Prenumeratorów

Zakończenie

Opierając się na przeprowadzonej analizie duńską ustawę o pszczelarstwie można uznać za „ustawę o funkcjonowaniu pszczelarstwa”. Jej przepisy regulują tę działalność, czego brak w polskim ustawodawstwie. Mowa tu o przepisach instytucjonalnych (przepisy o organach) i proceduralnych (przepisy o postępowaniu przed organami).

Jako przykład można podać powoływanie komisji na okoliczność zatrucia pszczół i postępowanie przed nią, co nie jest w Polsce jednoznacznie uregulowane. Prawo materialne na zadowalającym poziomie zapewnia w Polsce ochronę pszczół przed zatruciem pestycydami.

Niestety brak jest prawa formalnego urzeczywistniającego te przepisy i pozwalającego je egzekwować. Dlatego też, w opinii autora potrzebna jest w Polsce „ustawa o funkcjonowaniu pszczelarstwa”, którą należałoby postrzegać jako narzędzie umożliwiające wprowadzenie w życie niektórych przepisów regulujących pszczelarstwo oraz określające ogólne zasady działania sektora pszczelarskiego w Polsce.

Ziemowit Witkowski
Uniwersytet Gdański

Źródło artykułu: E.M. Szymański (red.) Pszczelarstwo a ochrona pszczół, Wydawca Górnołużyckie Stowarzyszenie Pszczelarzy w Zgorzelcu, Zgorzelec 2015, s. 155-162.

Autor artykułu poszukuje książkę „Prawo pszczelnicze obowiązujące obecnie w Polsce” napisaną przez Józefa Chojnackiego, dra praw UJ i wydaną w Krakowie w 1919 r. Wszelkie informacje mogące doprowadzić do poszukiwanego źródła, proszę wysyłać na adres: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript. lub kontaktować się pod nr kom.: 880 842 482.

Bibliografia

    Kowalski J., Lamentowicz W., Wieczorek P., Teoria państwa i prawa, Wydawnictwo PWN, Warszawa 1986, s. 216-217, Krukowski J., Wstęp do nauki o państwie i prawie, Wydawca Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 2004, s. 131-132, Redelbach A., Wronkowska S., Ziembiński Z., Zarys teorii państwa i prawa, Wydawnictwo PWN, Warszawa 1994, s. 231, Rozpara K., Wybrane zagadnienia prawne z pszczelarstwa, Wydawnictwo PWRiL, Warszawa 1989, s. 43-44, Skolimowska A., Unia Europejska jako organizacja międzynarodowa, Wydawnictwo CeDeWu, Warszawa 2014, s. 79, Witkowski Z., Gospodarka pasieczna w prawie polskim, Wydawnictwo Sądecki Bartnik, Stróże 2013, s. 47-50.
    Akty prawa Unii Europejskiej
    Rozporządzenie (WE) Nr 852/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie higieny środków spożywczych (Dz.U. L 139/1 z 30.4.2004 r.), Rozporządzenie Komisji (WE) Nr 889/2008 z dnia 5 września 2008 r. ustanawiające szczegółowe zasady wdrażania rozporządzenia Rady (WE) Nr 834/2007 w sprawie produkcji ekologicznej i znakowania produktów ekologicznych w odniesieniu do produkcji ekologicznej, znakowania i kontroli (Dz.U. L 250/1 z 18.9.2008 r.), Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) Nr 1151/2012 z dnia 21 listopada 2012 r. w sprawie systemów jakości produktów rolnych i środków spożywczych (Dz.U. L 343 z 14.12.2012 r.), Rozporządzenie Rady (WE) Nr 834/2007 z dnia 28 czerwca 2007 r. w sprawie produkcji ekologicznej i znakowania produktów ekologicznych i uchylające rozporządzenie (EWG) Nr 2092/91 (Dz.U. L 189/1 z 20.07.2007 r.).
    Akty prawa krajowego – Polska
    Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. 1997 Nr 78, poz. 483), Ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt (Dz.U. 2004 Nr 69, poz. 625 z późn. zm.), Ustawa z dnia 12 września 2002 r. o normalizacji (Dz.U. 2002 Nr 169, poz. 1386 z późn. zm.), Ustawa z dnia 16 grudnia 2005 r. o produktach pochodzenia zwierzęcego (Dz.U. 2006 Nr 17, poz. 127 z późn. zm.), Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks Cywilny (Dz.U. 1964 Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), Ustawa z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz.U. 2006 Nr 171, poz. 1225 z późn. zm.), Ustawa z dnia 8 marca 2013 r. o środkach ochrony roślin (Dz.U. 2013 poz. 455 z późn. zm.), Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 14 września 2005 r. w sprawie zwalczania zgnilca amerykańskiego pszczół (Dz.U. 2005 Nr 187, poz. 1574), Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 18 kwietnia 2013 r. w sprawie wymagań integrowanej ochrony roślin (Dz.U. 2013 poz. 505), Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 23 grudnia 2014 r. w sprawie znakowania poszczególnych rodzajów środków spożywczych (Dz.U. 2015 poz. 29), Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 29 grudnia 2006 r. w sprawie wymagań weterynaryjnych przy produkcji produktów pochodzenia zwierzęcego przeznaczonych do sprzedaży bezpośredniej (Dz.U. 2007 Nr 5, poz. 38.), Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 29 września 2011 r. w sprawie zakresu i sposobu prowadzenia dokumentacji lekarsko-weterynaryjnej i ewidencji leczenia zwierząt oraz wzorów tej dokumentacji i ewidencji (Dz.U. 2011 Nr 224, poz. 1347), Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 3 października 2003 r. w sprawie szczegółowych wymagań w zakresie jakości handlowej miodu (Dz.U. 2003 Nr 181, poz. 1773 z późn. zm.), Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 31 marca 2014 r. w sprawie warunków stosowania środków ochrony roślin (Dz.U. 2014 poz. 516), Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002 r. w sprawie „Zasad techniki prawodawczej” (Dz.U. 2002 Nr 100, poz. 908).
    Akty prawa krajowego – Dania
    Lov om biavl (LOV nr 115 af 31/03/1982), Lov om biavl (LOV nr 450 af 22/05/2006), Bekendtgørelse af lov om biavl (LBK nr 197 af 12/03/2009), Bekendtgørelse om bekæmpelse af skadegørere hos honningbier og avlede humlebier (BEK nr 386 af 02/05/2011), Bekendtgørelse om biavl på Læsø (BEK nr 122 af 19/02/2009), Bekendtgørelse om flytning af honningbier m.v. (BEK nr 449 af 09/06/1992), Bekendtgørelse om godkendte parringsområder for honningbier (BEK nr 280 af 25/04/2008), Bekendtgørelse om voldgift ved forgiftning af honningbier (BEK nr 281 af 25/04/2008), Cirkulære om forretningsorden for Binævnet (CIR1H nr 9520 af 26/10/2012).
    Źródła internetowe
    Fødevareministeriets strategi om understøttelse og udvikling af biavlen i Danmark 2009-2013 [Online], Ministeriet for Fødevarer, Landbrug og Fiskeri. Protokół dostępu: http://naturerhverv.dk/fileadmin/user_upload/NaturErhverv/Filer/Landbrug/Genetiske_ressourcer/Biavl/Biavlsstrategi_09-13.pdf [28.01.2015r.], Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi - z upoważnienia ministra - na zapytanie Nr 5037 w sprawie braku ustawy o funkcjonowaniu pszczelarstwa w Polsce [Online]. Interpelacje, zapytania, pytania i oświadczenia poselskie. Protokół dostępu: http://orka2.sejm.gov.pl/IZ6.nsf/main/274FA6A4 [14.01.2015r.], Zapytanie Nr 5037 do ministra rolnictwa i rozwoju wsi w sprawie braku ustawy o funkcjonowaniu pszczelarstwa w Polsce. [Online]. Interpelacje, zapytania, pytania i oświadczenia poselskie. Protokół dostępu: http://orka2.sejm.gov.pl/IZ6.nsf/main/18672A99 [14.01.2015r.].

 Wydanie tradycyjneZamów prenumeratę czasopisma "Pasieka"